Αξιολόγηση Χρήστη: 5 / 5

Η δυσλεξία εδώ και 2-3 δεκαετίες έχει κάνει την εισβολή της και την Ελληνική γλώσσα, δηλαδή στην Ελληνική κοινωνία. Αυτή είναι η πραγματικότητα η οποία, όσο περνούν τα χρόνια, εμφανίζεται πιο έντονη, με αυξανόμενα ποσοστά, αλλά και με διαφορές στα συμπτώματά της από τα αρχικά καταγραφέντα. Επειδή λοιπόν οι μαθησιακές δυσκολίες τύπου δυσλεξίας, ή πιο απλά η δυσλεξία, επηρεάζουν αρνητικά, κυρίως και πρωτίστως τη μαθησιακή ικανότητα των παιδιών, και στη συνέχεια την ψυχοκοινωνική τους εξέλιξη, θα προσπαθήσουμε με απλό τρόπο να παρουσιάσουμε και να εξηγήσουμε τους τρόπους με τους οποίους επιδρά η δυσλεξία στα παιδιά, ποια είναι τελικά η συμπτωματολογία την οποία είναι δυνατόν να παρατηρήσουν οι εκπαιδευτικοί, αλλά και οι γονείς, και βέβαια ποια θα πρέπει να είναι η αντιμετώπιση από τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς των δυσλεξικών παιδιών, ούτως ώστε να συμβάλλουν θετικά, όσο αυτό είναι δυνατόν κυρίως στην ψυχοκοινωνική τους εξέλιξη.

Όλοι γνωρίζουν ότι η δυσλεξία επηρεάζει σημαντικά τη μαθησιακή ικανότητα του παιδιού, πράγμα το οποίο παρατηρείται σε διάφορες, σπάνια σε όλες τις μαθησιακές δραστηριότητες, ανάλογα με το είδος της δυσλεξίας. Είναι γεγονός επίσης ότι οι διαταραχές οι οποίες παρατηρήθηκαν εδώ και ένα αιώνα σε σχολικό μαθησιακό επίπεδο δεν άφησαν αδιάφορους τους παιδαγωγούς, οι οποίοι έκαναν σημαντικές προσπάθειες για να αντιμετωπισθεί το “φαινόμενο” που ονομάζουμε γενικά δυσλεξία. Συχνά μάλιστα, μπροστά στις αδυναμίες των παιδαγωγικών τακτικών να αντιμετωπίσουν τη δυσλεξία, έγινε προσπάθεια να αντιμετωπισθούν τα επιμέρους συμπτώματα της δυσλεξίας, γεγονός το οποίο δημιούργησε κάποιες ορολογίες σε επίπεδο συμπτωμάτων, οι οποίες είναι δανεικές από τη συμπτωματολογία της Νευροψυχολογίας, όπως είναι η δυσαναγνωσία, η δυσαριθμησία, δυσορθγραφία, και διάφορες άλλες. Αυτές όμως οι ορολογίες προέρχονται από τη Νευροψυχολογία και αφορούν σε συμπτώματα προερχόμενα από συγκεκριμένες βλάβες σε λειτουργικό εγκεφαλικό επίπεδο, κυρίως στον ενήλικα, μετά από συγκεκριμένο και εντοπιστικά προσδιορισμένο εγκεφαλικό επεισόδιο και όχι από μία απλή εγκεφαλική δυσλειτουργία ή υπολειτουργικότητα.

Ταυτόχρονα δημιουργήθηκε σε παιδαγωγικό επίπεδο ο ασαφής και άνευ αντικειμένου όρος “μαθησιακές δυσκολίες” ή “ειδικές μαθησιακές δυσκολίες”, όπου βέβαια δεν αναφέρεται πουθενά η αιτιολογία του συγκεκριμένου όρου, αφού ο όρος αποτελεί σύμπτωμα και όχι την αιτία από την οποία προέρχεται, και η οποία δεν περιγράφεται πουθενά. Σήμερα όμως πλέον τα πράγματα έχουν αλλάξει σε διεθνές επίπεδο, με την έννοια ότι έχουν γίνει πολλά και σημαντικά βήματα σχετικά με τη δυσλεξία, οπότε η παιδαγωγική δεν έχει να προσφέρει κάποια, οποιαδήποτε, βοήθεια στο δυσλεξικό παιδί σε αμιγές επίπεδο θεραπείας αυτής καθαυτής της δυσλεξίας.

Αμέσως όμως πρέπει να τονίσουμε ότι ο παιδαγωγός έχει να προσφέρει σημαντική βοήθεια στο δυσλεξικό παιδί με την ανάλογη συμπεριφορά του στα πλαίσια του σχολείου, όπως επίσης και σε επίπεδο αναπλήρωσης ελλείψεων μετά από μία ουσιαστική θεραπεία της δυσλεξίας. Τονίζουμε λοιπόν ότι οι δάσκαλοι είναι αυτοί οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να βοηθήσουν τον δυσλεξικό μαθητή να ξεπερνά, όσο αυτό είναι δυνατόν, δυσάρεστες καταστάσεις, είτε στο σχολικό περιβάλλον, είτε στις επιδόσεις του σε μαθησιακό επίπεδο, είτε σε οποιαδήποτε άλλα επίπεδα, αφού το σχολείο για το μαθητή αποτελεί την κύρια δραστηριότητά του. Θα επαναλάβουμε ότι οι παιδαγωγοί και τα παιδαγωγικά συστήματα δεν είναι δυνατόν να θεραπεύσουν τη δυσλεξία, αντίθετα οι παιδαγωγοί και σε επίπεδο σχολείου έχουν τη δυνατότητα να βοηθήσουν σημαντικά το δυσλεξικό παιδί με τη συμπεριφορά τους, αλλά απλά να το βοηθήσουν, κυρίως σε κοινωνικό και ψυχολογικό επίπεδο, όπως άλλωστε και τα μη δυσλεξικά παιδιά.

Θεωρούμε λοιπόν ότι έχει πλέον φτάσει η ώρα να αντιμετωπισθεί η δυσλεξία σοβαρά και αμιγώς επιστημονικά με βάση την αιτιολογία της και όχι τα αποτελέσματά της. Άλλωστε η πραγματικότητα της δυσλεξίας είναι πλέον μπροστά μας και δεν είναι δυνατόν να ασχολούμαστε με διάφορες ανυπόστατες, ασαφείς και το κυριότερο αναπόδεικτες, άρα μη επιστημονικές, απόψεις και θεωρίες, προερχόμενες από διαφόρων ειδών προσεγγίσεις.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση της δυσλεξίας είναι δυνατή σε οποιαδήποτε ηλικία, ανεξάρτητα από τη βαρύτητα και το είδος της δυσλεξίας.

Αυτό ισχύει μόνο όταν πρόκειται για θεραπευτική αντιμετώπιση και όχι για βοήθεια ή ενισχυτική διδασκαλία.

Δηλαδή όταν θεραπεύουμε όχι τα συμπτώματα αλλά την παθολογία, από την οποία προέρχονται αυτά τα συμπτώματα, τότε μπορούμε να μιλήσουμε για θεραπευτική αντιμετώπιση της δυσλεξίας.

Από την άλλη πλευρά η αποκατάσταση ή βοήθεια στο δυσλεξικό παιδί απλά και μόνο είναι μία ενισχυτικού τύπου παιδαγωγική διαδικασία, η οποία δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τη θεραπεία της δυσλεξίας, ενώ από την άλλη πλευρά πολλές φορές καταπονεί χωρίς κανένα θετικό αποτέλεσμα το δυσλεξικό παιδί, ή τα αποτελέσματα είναι ελάχιστα μπροστά στο κόστος σε κόπο και σε ψυχικό επίπεδο.

Η ενισχυτική διαδικασία σε παιδαγωγικό επίπεδο του παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες τύπου δυσλεξίας δεν έχει ουσιαστικά καμία αξία, έστω και αν στις πολύ μικρές τάξεις του Δημοτικού σχολείου είναι δυνατόν να δείχνει ότι υπάρχουν κάποια αποτελέσματα, αλλά πάντα σε παιδαγωγικό επίπεδο.

Η ενισχυτική διαδικασία σε ένα δυσλεξικό παιδί, το οποίο δεν υστερεί καθόλου σε επίπεδο νοημοσύνης, είναι μία επιπλέον καταπόνηση του ήδη καταπονημένου αυτού παιδιού, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει και έναν αρνητισμό για οποιαδήποτε μαθησιακή διαδικασία, είτε μέσα στο σχολικό περιβάλλον, είτε αλλού.

Σημαντικό ρόλο βέβαια στη δημιουργία αυτού του αρνητισμού παίζει και το οικογενειακό περιβάλλον, η διαπαιδαγώγηση, η προσοχή και το ενδιαφέρον που δείχνουν οι γονείς του.

Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι το παιδί σε αυτές τις μικρές ηλικίες χρειάζεται και το παιχνίδι, πράγμα που για πολλούς λόγους στην εποχή μας έχει περιοριστεί κατά πολύ. Ένας από τους λόγους αυτούς κάποιες φορές είναι και η ενισχυτικού τύπου βοήθεια σε περιπτώσεις παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες τύπου δυσλεξίας.

Από την άλλη πλευρά αν μιλάμε για θεραπευτική αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών τύπου δυσλεξίας, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε, όπως ήδη έχουμε αναφέρει, όχι τα συμπτώματα, αλλά την πηγή, την αιτιολογία των συμπτωμάτων.

Και αυτή η πηγή, ή αιτιολογία, των συμπτωμάτων δεν είναι άλλη από κάποιες δυσλειτουργίες σε επίπεδο εγκεφαλικών λειτουργιών, στις οποίες μπορούμε να επέμβουμε και να τις τροποποιήσουμε θετικά.

Αυτό σημαίνει ότι με αυτή τη θεραπευτική διαδικασία, θα πρέπει σταδιακά τα συμπτώματα των δυσκολιών τα οποία παρατηρούνται σε όλα τα επίπεδα, μαθησιακό και ψυχοκοινωνικό να έχουν μία σταδιακή υποχώρηση, και η απόδοση του συγκεκριμένου παιδιού να τροποποιείται θετικά.

Για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει, όπως είναι λογικό, να γνωρίζουμε την εγκεφαλική λειτουργικότητα του συγκεκριμένου παιδιού, και με βάση αυτή να δημιουργήσουμε το ανάλογο επεμβατικό θεραπευτικό πρόγραμμα, το οποίο και θα αποδώσει τα αναμενόμενα, δηλαδή τη σταδιακή καλυτέρευση όλων των δυσχερειών.

Άλλωστε η χρήση και η μελέτη ενός Ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος, μέσω του οποίου θα μελετήσουμε σε διαγνωστικό επίπεδο τη συμπτωματολογία των μαθησιακών δυσκολιών τύπου δυσλεξίας, θα μας βοηθήσει και μετά τη λήξη της όλης θεραπευτικής δραστηριότητας.

Θα τονίσουμε βέβαια ότι μετά το πέρας της θεραπευτικής δραστηριότητας, είναι πιθανόν, ανάλογα και με την ηλικία του παιδιού, να χρειαστεί μία παιδαγωγικού τύπου παρέμβαση, με την έννοια της συμπλήρωσης των μαθησιακών κενών που έχουν δημιουργηθεί στο συγκεκριμένο παιδί από τις προηγούμενες τάξεις.